Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

tubae N F

  • 1 tuba

        tuba ae, f    a trumpet, war-trumpet: ille arma misit, tubas: At tuba terribilem sonitum procul Increpuit, V.: non exaudito tubae sono, Cs.— Fig., an instigator, stirrer: belli civilis: rixae, Iu.
    * * *

    Latin-English dictionary > tuba

  • 2 concino

    con-cĭno, cĭnŭi, no sup., 3, v. n. and a. [cano].
    I.
    Neutr., to sing, play, or sound together, in concert or harmoniously (class.).
    A.
    Prop.:

    ubi (chorus) certis numeris ac pedibus velut facta conspiratione consensit atque concinuit,

    Col. 12, 2, 4:

    concinere tragoedo pronuntianti,

    to accompany, Suet. Calig. 54:

    cornua ac tubae concinuere,

    Tac. A. 1, 68; cf.:

    concinunt tubae,

    Liv. 9, 32, 6; and:

    ubi signa concinuissent,

    id. 30, 5, 2.—

    Also without the idea of concert: concinit albus olor,

    Ov. H. 7, 2.—
    B.
    Trop., to agree together, harmonize, accord, sunaidô:

    omnibus inter se concinentibus mundi partibus,

    Cic. N. D. 2, 7, 19:

    videsne ut haec concinant?

    id. Fin. 5, 28, 83:

    faxo, ne juvet vox ista veto, quā nunc concinentes collegas nostros tam laeti auditis,

    Liv. 6, 35, 9:

    ita fit ut nulli duo concinant,

    Plin. 3, 1, 3, § 16:

    Stoici cum Peripateticis re concinere videntur, verbis discrepare,

    Cic. N. D. 1, 7, 16 Orell. N. cr.
    II.
    Act., to cause to sound together, in concert or harmoniously, to make concordant sounds, to sound, sing of, celebrate in song, magnify, etc.
    A.
    In gen.:

    haec cum pressis et flebilibus modis, qui totis theatris maestitiam inferant, concinuntur,

    Cic. Tusc. 1, 44, 106:

    ite, concinite in modum: Io Hymen, etc.,

    Cat. 61, 123; Suet. Calig. 6:

    carmina nuptialia,

    Cat. 61, 12:

    carmina,

    id. 65, 13:

    laudes Iovi,

    Tib. 2, 5, 10:

    aelinon,

    Ov. Am. 3, 9, 24: sua festa Palilia, Tib. 2, 5, 88:

    laetos dies,

    Hor. C. 4, 2, 41:

    majore plectro Caesarem,

    id. ib. 33:

    stridor lituum clangorque tubarum Non pia concinuit cum rauco classica cornu,

    Luc. 1, 238.—
    B.
    Esp. (acc. to cano, II. C.), to sing prophetically, prophesy (very rare):

    nigraque funestum concinit omen avis,

    Prop. 2 (3), 28, 38:

    tristia omina,

    Ov. Am. 3, 12, 2. —Hence, concĭnens, entis, P. a., harmonizing, harmonious, Arn. 3, 123.— Comp., Claud. Mam. Stat. Anim. 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > concino

  • 3 tuba

    tŭba, ae, f. [kindr. with tubus, a tube], a trumpet, esp. a war-trumpet (straight, while the cornu was curved, Acron ad Hor. C. 1, 1, 23).
    I.
    Lit.:

    ille arma misit, cornua, tubas, falces,

    Cic. Sull. 5, 17:

    tubae et signa militaria,

    id. Cat. 2, 6, 13: at tuba terribili sonitu taratantara dixit, Enn. ap. Prisc. p. 842 P. (Ann. v. 452 Vahl.); imitated by Verg. A. 9, 503:

    tubae utrimque canunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 73:

    signum tubā dare,

    Caes. B. G. 2, 20; so id. ib. 7, 81; id. B. C. 3, 46; 3, 90; Liv. 29, 27, 5 al.; cf. also Caes. B. G. 7, 47; Hirt. B. G. 8, 20:

    non tuba directi, non aeris cornua fiexi,

    Ov. M. 1, 98; Tac. A. 1, 68; Luc. 4, 750; 6, 130; 7, 477; Sil. 5, 12 al.; v. Veg. Mil. 3, 5.—Apart from military purposes, it was used on various occasions, as at religious festivals, games, funerals, etc., Varr. L. L. 6, § 14 Müll.; Ov. F. 1, 716; Verg. A. 5, 113; Juv. 10, 214; Stat. S. 3, 1, 139 al.; cf. tubus, II. A.; Verg. A. 11, 192; Ov. H. 12, 140; Hor. S. 1, 6, 44; Pers. 3, 103; cf. Atei. Capito ap. Gell. 20, 2, 3.—
    B.
    Transf.
    1.
    A signal for war, war, Claud. Rapt. Pros. 1, 64; id. Laud. Stil. 1, 246; Mart. Spect. 28, 2.—
    2.
    A loud sound: nimborum, i. e. the roar of thunder, Claud. gigant. 60.—
    b.
    Sonorous, elevated epic poetry, Mart. 8, 3, 22; 8, 56, 4; 10, 64, 4; 11, 3, 8; Claud. Cons. Prob. et Olybr. 197.—
    c.
    A lofty style of speaking, Prud. contr. Symm. 2, 68; Sid. Ep. 4, 3 fin.
    II.
    Trop.:

    tuba belli civilis,

    i. e. exciter, author, instigator, Cic. Fam. 6, 12, 3:

    rixae,

    Juv. 15, 52.

    Lewis & Short latin dictionary > tuba

  • 4 aemulus

        aemulus adj.    [2 IC-, AIC-], striving earnestly after, emulating, rivalling, vying with, emulous: laudis: studiorum: itinerum Herculis, L. — Envious, jealous, grudging, malicious: Triton, V.— As subst, a rival: alqm tamquam aemulum removere. — Of things, rivalling, comparable, similar: tibia tubae, H.: Carthago inperi Romani, S.
    * * *
    I
    aemula, aemulum ADJ
    envious, jealous, grudging, (things) comparable/equal (with/to)
    II
    rival, competitor, love rival; diligent imitator/follower; equal/peer

    Latin-English dictionary > aemulus

  • 5 canō

        canō cecinī, —, ere (P. perf. supplied by canto)    [1 CAN-].    I. Intrans, to utter melodious notes, make music, sing, sound, play.—Of men: celebrare dapes canendo, O.: tibicen sine tibiis canere non possit: harundine, O.: imitari Pana canendo, V.: Movit Amphion lapides canendo, H.: ad tibicinem de virtutibus, etc.: ululanti voce more Asiatic<*> canere, to chant, use sing-song.—Prov.: non canimus surdis, preach to the deaf, V.—Of birds, etc.: galli victi silere solent, canere victores, to crow: gallina cecinit, interdixit hariolus (a bad omen), T.—Of the owl, to hoot, V.—Meton., of instruments or a piece of music, to sound, resound, be played: canentes tibiae: cum in conviviis symphonia caneret: maestae tubae, Pr.—Of signals, to sound, be sounded, resound: semel bisne signum canat in castris, L.: repente a tergo signa canere, S.: Signa canunt, V.: classicum apud eos cecinit, L.: receptui canere, to sound a retreat, Cs.: Hasdrubal receptui propere cecinit, L.: nisi receptui cecinisset, sounded a counter-march, L.—Fig.: revocante et receptui canente senatu.—    II. Trans. with cognate acc., to sing, play, rehearse, recite, compose: id carmen: in eum carmina incondita, L.: versūs: verba ad certos modos, O.: praecepta, H.: indoctum, H.: Haec super arvorum cultu, V. — Of frogs: veterem querellam, croaked, V. — Prov.: Cantilenam eandem canis, ever the old tune, T.—With definite obj, to sing, celebrate in song, sing of, praise: virorum laudes: suas laudes, L.: reges et proelia, V.: Quas strages Turnus Ediderit, V.: Herculem, Ta.: Liberum et Musas, H.: plectro graviore Gigantas, O.: arma virumque, V.: (fama) facta atque infecta canit, trumpets, V.—Prov.: vana surdis auribus, L.—Of oracles or diviners, to give response (in verse), prophesy, foretell, predict, utter: horrendas ambages, V.: fera fata, H.: Artificis scelus, V.: haec quae nunc fiunt: Sibylla quae senis fata canit pedibus, Tb.: te mater aucturum caelestium numerum cecinit, L.: quae nunc usu veniunt, N.: Hoc signum cecinit missuram creatrix (sc. se), V.: quaeque diu latuere, O.: cecinere vates, idque carmen pervenerat, etc., L. — Of signals, to blow, sound, give: tubicines signa canere, give the signal for battle, S.: classicum apud eum cani iubet, Cs.: bellicum, call to arms: Gallos adesse, signalled, V.—Poet.: (bucina) cecinit iussos receptūs, O.
    * * *
    I
    canere, cani, canitus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell
    II
    canere, cecini, cantus V
    sing, celebrate, chant; crow; recite; play (music)/sound (horn); foretell

    Latin-English dictionary > canō

  • 6 canōrus

        canōrus adj.    [canor], of melody, melodious, harmonious: quiddam habere canorum, a melodious voice: modi, Iu.: vox... nec canora, not sing-song: nugae, mere jingling, H.— Sing n. as subst, melody, charm (in speaking): illud in voce. —Producing melody, sounding melodiously, musical, euphonious: orator: chorus, song and dance, Iu.: Aeolides, i. e. Misenus, O.: animal (gallus): aves, V.: olor, Pr.: fides, H.: aes, i. e. tubae, V.
    * * *
    canora, canorum ADJ
    melodious, harmonious; resonant, ringing, sonorous; tuneful; songful, vocal

    Latin-English dictionary > canōrus

  • 7 concinō

        concinō cinuī, —, ere    [com- + cano], intrans, to sound in concert, sing harmoniously: concinunt tubae, L.: concinit albus olor, O.—Fig., to agree, harmonize, accord: inter se: cum alquo: concinentīs collegas audire, L.— Trans, to sing, celebrate in song, magnify: haec flebilibus modis concinuntur: laetos dies, H.: Carmina, Ct.: laudes Iovi, Tb.—To sing prophetically, prophesy: omen, Pr., amanti omina, O.
    * * *
    concinere, concinui, - V
    sing/chant/shout/sound together; celebrate in song; say same thing, agree

    Latin-English dictionary > concinō

  • 8 lituus

        lituus m    a crooked staff borne by an augur, augur's crook, crosier, augural wand: baculus sine nodo aduncus, quem lituum appellarunt, L.: lituus, insigne auguratūs: Quirinalis, V.: lituo pulcher trabeāque Quirinus, O.—A crooked wind-instrument, curved trumpet, cornet, clarion: lituos pati, V.: lituus pugnae signa daturus erat, O.: lituo tubae Permixtus sonitus, H.—A signal: meae profectionis.
    * * *
    curved staff carried by augurs; a kind of war-trumpet curved at one end

    Latin-English dictionary > lituus

  • 9 mūgiō

        mūgiō īvī, —, īre    [3 MV-], to low, bellow: cum boves mugissent, L.—Prov.: Hic bove percusso mugire Agamemnona credit, Iu.— To roar, rumble, bray, groan: mugire putes nemus, H.: Tyrrhenusque tubae mugire per aethera clangor, V.: Sub pedibus mugire solum, V.: si mugiat Africis Malus procellis, H.
    * * *
    mugire, mugivi, mugitus V
    low, bellow; make a loud deep noise

    Latin-English dictionary > mūgiō

  • 10 tībia

        tībia ae, f    a large shin-bone, tibia, shin, leg: sinistram fregit tibiam, Ph.—(Because the first flutes were of bone), a pipe, flute: ut cantu tibiarum vicinitas personet: tibiae inflatae: septenarios fundat ad tibiam: curva, V.: Tibia non tubae Aemula, sed tenuis simplexque, H.: scienter tibiis cantasse, N.
    * * *
    flute, pipe; (tube with holes for stops); tibia, shin-bone

    Latin-English dictionary > tībia

  • 11 aemulus

    aemŭlus, a, um, adj. [cf. hamillaomai and hama, imitor, imago, Germ. ahmen (Eng. aim) in nachahmen = to imitate], striving after another earnestly, emulating, rivalling, emulous (cf. aemulatio and aemulor), in a good and bad sense; constr. with dat. or as subst. with gen.
    I.
    In a good sense, Att. ap. Auct. Her, 2, 26, 42:

    laudum,

    Cic. Phil. 2, 12:

    laudis,

    id. Cael. 14:

    aemulus atque imitator studiorum ac laborum,

    id. Marc. 1:

    Timagenis aemula lingua,

    Hor. Ep. 1, 19, 15:

    itinerum Herculis,

    Liv. 21, 41.—With ne and subj.: milites aemuli, ne dissimiles viderentur, Aur. Vict Caes. 8, 3.—
    II.
    In a bad sense, both of one who, with a hostile feeling, strives after the possessions of another, and of one who, on account of his strong desire for a thing, envies him who possesses it; envious, jealous, grudging.With gen.: Karthago aemula imperii Romani, Sall C. 10; Vell. 2, 1:

    Triton,

    Verg. A. 6, 173:

    quem remoto aemulo aequiorem sibi sperabat,

    Tac. A. 3, 8:

    Britannici,

    Suet. Ner. 6.—
    III.
    Subst., a rival = rivalis: mihi es aemula, you are my rival (i. e. you have the same desire as I), Plaut. Rud. 1, 4, 20; Ter. Eun. 4, 1, 9; cf. id. ib. 2, 1, 8;

    si non tamquam virum, at tamquam aemulum removisset,

    Cic. Verr 2, 5, 31: et si nulla subest aemula, languet amor, Ov A. A. 2, 436.—By meton. (eccl.), an enemy:

    videbis aemulum tuum in templo,

    Vulg. 1 Reg. 2, 32;

    affligebat eam aemula,

    ib. 1, 6.— In gen., mostly of things without life, vying with, rivalling a thing, i. e. comparable to, similar to, with dat., v. Rudd. II. p. 70 ( poet., and in prose after the Aug. per.):

    tibia tubae Aemula,

    Hor. A. P. 203:

    labra rosis,

    Mart. 4, 42:

    Tuscis vina cadis,

    id. 13, 118; Plin. 9, 17, 29, § 63; id. 15, 18, 19, § 68 al.:

    Dictator Caesar summis oratoribus aemulus, i. e. aequiparandus,

    Tac. A. 13, 3.
    Facta dictaque ejus aemulus for aemulans, Sall.
    Fragm. Hist. 3 (cf. celatum indagator for indagans in Plaut. Trin. 2, 1, 15, unless celatum be here a gen.).

    Lewis & Short latin dictionary > aemulus

  • 12 audio

    audĭo, īvi or ii, itum, 4, v. a. ( imperf. audibat, Ov F. 3, 507: audibant. Cat. 84, 8; fut. audibo, Enn. ap. Non. p. 506, 1:

    audibis,

    id. ib.; Plaut. Capt. 3, 4, 86; id. Poen. 1, 2, 97; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.; id. ap. Non. l. l.; cf. Struve, p. 137 sq.: audin = audisne, as ain = aisne; inf. perf. audīsse better than audivisse, acc. to Quint. 1, 6, 17) (cf. the Lacon. aus = hous; auris; Lith. ausis; Goth. auso; Germ. Ohr, and Engl ears [p. 202] the Fr. ouïr, and Lat. ausculto; Curtius also compares the Gr. aïô, to hear, perceive, and the Sanscr. av, to notice, to favor; v. ausculto, 1. aveo init., and cf. Varr. L. L. 6, § 83 Müll.], to hear, to perceive or understand by hearing, to learn (audio pr. differs from ausculto as the Gr. akouô from akroaomai, the Germ. hören from horchen, and the Engl. to hear from to listen, the former of these words denoting an involuntary, the latter a voluntary act; other syn.: exaudio, sentio, cognosco, oboedio, dicor).
    I.
    A.. In gen.
    a.
    Aliquid:

    auribus si parum audies terito cum vino brassicam, etc.,

    Cato, R. R. 157 fin.:

    ubi molarum strepitum audibis maximum, Enn. ap. Non. l. l. (Com. v. 7 Vahl. p. 153): verba,

    Plaut. Poen. 1, 2, 97; Vulg. Gen. 24, 30:

    quae vera audivi, taceo,

    Ter. Eun. 1, 2, 23:

    Mane, non dum audīsti, Demea, Quod est gravissumum,

    id. Ad. 3, 4, 21:

    vocem,

    id. Hec. 4, 1, 2:

    vera an falsa,

    id. And. 5, 4, 19:

    mixtos vagitibus aegris Ploratus,

    Lucr. 2, 579:

    voces,

    Verg. A. 4, 439; Hor. C. 3, 7, 22; Vulg. Gen. 3, 8; ib. Matt. 2, 18:

    strepitus,

    Verg. A. 9, 394:

    sonitum,

    Hor. C. 2, 1, 31:

    haec,

    id. ib. 3, 27, 51:

    aquas,

    Ov. Am. 3, 11, 30:

    gemitus,

    id. M. 7, 839; Vulg. Exod. 2, 24: ait se omnia audivisse, Titinn. ap. Macr. S. 2, 12:

    ut quod te audīsse dicis numquam audieris,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    Nihil enim habeo praeter auditum,

    id. Off. 1, 10, 33:

    quod quisque eorum de quāque re audierit,

    Caes. B. G. 4, 5:

    Hac auditā pugnā maxima pars sese Crasso dedidit,

    id. ib. 3, 27:

    Auditis hostium copiis respicerent suum ipsi exercitum,

    Liv. 42, 52, 10:

    quod cum audīsset Abram,

    Vulg. Gen. 14, 14:

    auditis sermonibus,

    ib. 4 Reg. 22, 19; ib. Heb. 4, 3: clangorem tubae, ib:

    Isa. 18, 3: symphoniam,

    ib. Luc. 15, 25:

    animal,

    ib. Apoc. 6, 3; 6, 5 al. persaep.
    b.
    Constr., the person from whom one hears or learns any thing, with ex (so most freq.), ab, de, acc. and part., acc. and inf., cum or dum.
    (α).
    With ex:

    verbum ex aliquo,

    Ter. Heaut. 5, 4, 8; so id. And. 2, 1, 2; 5, 4, 24; id. Eun. 1, 2, 34; id. Hec. 4, 1, 35; id. And. 3, 3, 2:

    audivi ex majoribus natu hoc idem fuisse in P. Scipione Nasicā,

    Cic. Off. 1, 30, 109:

    hoc ex aliis,

    id. Att. 5, 17:

    ex obviis,

    Liv. 28, 26; so Suet. Caes. 29; id. Dom. 12 al.. saepe audivi ex majoribus natu mirari solitum C. Fabricium etc., Cic. Sen. 13, 43; so Suet. Claud. 15.—
    (β).
    With ab:

    a quibus cum audi/sset non multum superesse munitionis,

    Nep. Them. 7, 2.—
    (γ).
    With de:

    equidem saepe hoc audivi de patre et de socero meo,

    i. e. from his mouth, Cic. de Or. 3, 33, 133; so id. Off. 3, 19, 77; id. Brut. 26, 100.—
    (δ).
    With acc. and part. pres. (cf. Zumpt, Gr. §

    636): ut neque eum querentem quisquam audierit neque etc.,

    Nep. Timol. 4, 1; so Suet. Calig. 22; Cat. 9, 6; 61, 125; 67, 41 al.—
    (ε).
    With acc. and inf.:

    mihi non credo, quom illaec autumare illum audio,

    Plaut. Am. 1, 1, 260:

    Audin (eum) lapidem quaeritare?

    id. Capt. 3, 4, 70:

    erilem filium ejus duxisse audio Uxorem,

    Ter. Phorm. 1, 1, 5; 2, 1, 59:

    saepe hoc majores natu dicere audivi,

    Cic. Mur. 28:

    Gellius audierat patruom objurgare solere,

    Cat. 74, 1; Verg. A. 1, 20; 4, 562:

    audiet cives acuisse ferrum, Audiet pugnas juventus,

    Hor. C. 1, 2, 21 sq.:

    audire videor pios Errare per lucos,

    id. ib. 3, 4, 5. —Hence also pass. with nom. and inf. (cf. Zumpt, Gr. §

    607): Bibulus nondum audiebatur esse in Syriā,

    was said, Cic. Att. 5, 18; so Caes. B. G. 7, 79.—
    (ζ).
    With cum or dum (cf. Zumpt, Gr. §

    749): id quidem saepe ex eo audivi, cum diceret sibi certum esse,

    Cic. de Or. 2, 33, 144:

    quis umquam audivit, cum ego de me nisi coactus ac necessario dicerem?

    id. Dom. 35; so id. Brut. 56; id. Fin. 5, 19, 54; id. de Or. 1, 28, 129; 1, 2, 99; Plin. Ep. 7, 24, 5:

    auditus est certe, dum ex eo quaerit,

    Suet. Dom. 4. —Diff. from the preced. constr. with de is audire de aliquo (aliquid); more freq. in pass. sense, to hear any thing concerning any one:

    de psaltriā hac audivit,

    Ter. Ad. 3, 4, 5:

    illos etiam convenire aveo, de quibus audivi et legi,

    Cic. Sen. 23, 83; so id. Att. 7, 20; id. Ac. 2, 2, 4; cf.:

    aliquid in aliquem,

    to hear something against, something bad of any one, id. de Or. 2, 70, 285 al. —
    B.
    In conversation.
    (α).
    Audi, as a call to gain attention, hear, attend, give ear, listen, = hoc age:

    audi cetera,

    Plaut. Trin. 2, 4, 127:

    audi heus tu,

    id. ib. 4, 3, 52:

    Dorio, audi, obsecro,

    Ter. Phorm. 3, 2, 1: Hoc audi, id. And. 3, 4, 11;

    4, 1, 36: Quin tu audi,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 42:

    quin tu hoc audi,

    Ter. And. 2, 2, 9.—
    (β).
    Audis or audin = audisne? do you hear? atque audin? Plaut. Trin. 3, 3, 70:

    Equidem deciens dixi: Et domi [nunc] sum ego, inquam, ecquid audis?

    id. Am. 2, 1, 27; id. Trin. 3, 2, 91:

    Heus, audin quid ait? Quin fugis?

    id. Capt. 3, 4, 60:

    cura adversandum atque audin? quadrupedem constringito,

    Ter. And. 5, 2, 24; 1, 5, 64:

    Audin tu? Hic furti se adligat,

    id. Eun. 4, 7, 39:

    Audin quid dicam?

    id. Hec. 1, 2, 3.—
    c.
    Audito, with a clause for its subject, as abl. absol. in the histt., upon the receipt of the news that, at the tidings that: audito, Q. Marcium in Ciliciam tendere, when news came that Q. Marcius etc., Sall. H. Fragm. ap. Prisc. p. 1130 P.:

    audito Machanidam famā adventūs sui territum refugisse Lacedaemonem,

    Liv. 28, 7:

    audito venisse missu Agrippinae nuntium Agerinum,

    Tac. A. 14, 7.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. In a pregnant signif., to listen to a person or thing, to give ear to, hearken to, attend:

    etsi a vobis sic audior, ut numquam benignius neque attentius quemquam auditum putem,

    Cic. Clu. 23, 63; so id. de Or. 1, 61, 259:

    sed non eis animis audiebantur, qui doceri possent,

    Liv. 42, 48; 1, 32; 5, 6:

    ut legationes audiret cubans,

    Suet. Vesp. 24; id. Caes. 32; id. Ner. 22; 23; Vulg. Job. 11, 2; ib. Psa. 33, 12; ib. Matt. 10, 14; ib. Heb. 3, 7 al.—
    2.
    Aliquem, of pupils, to hear a teacher, i. e. to receive instruction from, to study under:

    te, Marce fili, annum jam audientem Cratippum,

    Cic. Off. 1, 1, 1:

    Jam Polemonem audiverant adsidue Zeno et Arcesilas,

    id. Ac. 1, 9, 34; so id. N. D. 1, 14, 37; 3, 1, 2; id. Fat. 2, 4:

    Diogenes venientem eum, ut se extra ordinem audiret, non admiserat,

    Suet. Tib. 32; id. Gram. 10, 20 al.— Absol.: possumne aliquid audire? (i. e. will you communicate something to me?) tu vero, inquam, vel audire vel dicere, Cic. Fat. 2, 3:

    ponere aliquid, ad quod audiam, volo,

    id. ib. 2, 4.—
    3.
    De aliquā re or aliquid, aliquem, of judges, to listen or hearken to, to examine:

    nemo illorum judicum clarissimis viris accusantibus audiendum sibi de ambitu putavit,

    Cic. Fl. 39, 98:

    de capite,

    Sen. Ben. 2, 12 al. — Trop.:

    de pace,

    Liv. 27, 30:

    dolos,

    Verg. A. 6, 567:

    nequissimum servum,

    Suet. Dom. 11; so id. Aug. 93; id. Tib. 73; id. Claud. 15; id. Dom. 14; 16; Dig. 11, 3, 14 fin.; 28, 6, 10; 39, 2, 18 et saep.—
    4.
    Of prayer or entreaty, to hear, listen to, lend an ear to, regard, grant:

    in quo di immortales meas preces audiverunt,

    Cic. Pis. 19:

    Curio ubi... neque cohortationes suas neque preces audiri intellegit,

    Caes. B. C. 2, 42:

    velut si sensisset auditas preces,

    Liv. 1, 12:

    audivit orationem eorum,

    Vulg. Psa. 105, 44:

    audisti verba oris mei,

    ib. ib. 137, 1:

    Audiat aversā non meus aure deus,

    Tib. 3, 3, 28:

    audiit et caeli Genitor de parte serenā Intonuit laevum,

    Verg. A. 9, 630:

    minus audientem carmina Vestam,

    Hor. C. 1, 2, 27; 4, 13, 1:

    audivit Dominus,

    Vulg. Psa. 29, 11 al. —Also aliquem, to hear one, to grant his desire or prayer:

    puellas ter vocata audis,

    Hor. C. 3, 22, 3; so id. C. S. 34; 35:

    Ferreus orantem nequiquam, janitor, audis,

    Ov. Am. 1, 6, 27; id. M. 8, 598 al.:

    Audi nos, domine,

    Vulg. Gen. 23, 6; 23, 8:

    semper me audis,

    ib. Joan. 11, 42.—
    B.
    Aliquem, aliquid, or absol. audio, to hear a person or thing with approbation, to assent to, agree with, approve, grant, allow:

    nec Homerum audio, qui Ganymeden ab dis raptum ait, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    Socratem audio dicentem cibi condimentum esse famem, sed qui ad voluptatem omnia referens vivit ut Gallonius, non audio,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. de Or. 1, 15, 68; 3, 28, 83; id. Marcell. 8, 25: audio ( I grant it, well, that I agree to, that is granted):

    nunc dicis aliquid, quod ad rem pertineat,

    id. Rosc. Am. 18 fin.; id. Verr. 2, 2, 59; 2, 5, 27:

    non audio,

    that I do not grant, id. ib. 2, 3, 34.—
    C.
    To hear, to listen to, to obey, heed; orig. and class. only with acc., but also with dat.—
    a.
    With acc.:

    tecum loquere, te adhibe in consilium, te audi, tibi obtempera,

    Cic. Fam. 2, 7, 2; id. N. D. 1, 20, 55:

    ne ego sapientiam istam, quamvis sit erudita, non audiam,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    si me audiatis, priusquam dedantur, etc.,

    Liv. 9, 9:

    Non, si me satis audias, Speres etc.,

    Hor. C.1, 13, 13; 4, 14, 50; id. Ep. 1, 1, 48:

    patris aut matris imperium,

    Vulg. Deut. 21, 18 al. — Poet. transf. to inanimate things:

    neque audit currus habenas,

    heeds, Verg. G. 1, 514; so Claud. Cons. Mall. Theod. 187 (cf. Hor. Ep. 1, 15, 13: equi frenato est auris in ore; and Pind. Pyth. 2, 21: harmata peisichalina):

    nec minus incerta (sagitta) est, nec quae magis audiat arcum,

    which better heeds the bow, Ov. M. 5, 382:

    teque languenti manu Non audit arcus?

    Sen. Herc. Oet. 980; so Stat. Th. 5, 412; Luc. 3, 594; 9, 931; Sil. 14, 392.—
    b.
    With dat.: nam istis qui linguam avium intellegunt, magis audiendum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131 (B. and K. isti):

    sibi audire,

    App. Mag. p. 326, 34; so, dicto audientem esse, to listen to one's word, to be obedient to one's word, to obey (not in Ter.):

    dicto sum audiens,

    I obey, Plaut. Pers. 3, 1, 71; id. Trin. 4, 3, 55; id. As. 3, 1, 40; id. Men. 2, 3, 89:

    qui dicto audientes in tantā re non fuisset,

    Cic. Deiot. 8, 23 ' sunt illi quidem dicto audientes, id. Verr. 1, 88:

    quos dicto audientes jussi,

    id. ib. 5, 104.—And, on account of the signif. to obey, with a second personal dat.: dicto audientem esse alicui, to obey one (freq. and class.); cf.

    Stallb. ad Rudd. Gr. II. p. 124, n. 38: vilicus domino dicto audiens sit,

    Cato, R. R. 142: si habes, qui te audiat;

    si potest tibi dicto audiens esse quisquam,

    Cic. Verr. 2, 1, 44; 2, 4. 12; 2, 5, 32; id. Phil. 7, 2:

    dicto audiens fuit jussis absentium magistratuum,

    Nep. Ages. 4, 2; id. Lys. 1, 2; id. Iphicr. 2, 1:

    interim Servio Tullio jubere populum dicto audientem esse,

    Liv. 1, 41; 4, 26; 29, 20;

    41, 10 al.—Once pleon. with oboedio: ne plebs nobis dicto audiens atque oboediens sit,

    Liv. 5, 3.—
    D.
    To hear thus and thus, i. e. to be named or styled somehow (as in Gr. akouô; and in Engl. to hear, as Milton: Or hear'st thou rather pure ethereal stream, P. L. III. 7); and with bene or male (as in Gr. kalôs or kakôs akouein; cf. Milton: For which Britain hears ill abroad, Areop.; and Spenser: If old Aveugles sonnes so evil hear, F. Q. I. 5, 23), to be in good or bad repute, to be praised or blamed, to have a good or bad character:

    benedictis si certāsset, audīsset bene (Bene audire est bene dici, laudari, Don.),

    Ter. Phorm. prol. 20:

    tu recte vivis, si curas esse quod audis,

    Hor. Ep. 1, 16, 17:

    rexque paterque Audisti coram,

    id. ib. 1, 7, 38; so id. S. 2, 6, 20; Ter. Hec. 4, 2, 24; id. Phorm. 2, 3, 12; Cic. Att. 6, 1; id. Fin. 3, 17, 57; id. Leg. 1, 19; Nep. Dion, 7, 3:

    Ille, qui jejunus a quibusdam et aridus habetur, non aliter ab ipsis inimicis male audire quam nimiis floribus et ingenii afluentia potuit,

    Quint. 12, 10, 13 al. —In a play upon words: erat surdaster M. Crassus;

    sed aliud molestius quod male audiebat,

    Cic. Tusc. 5, 40, 116; so,

    minus commode: quod illorum culpā se minus commode audire arbitrarentur,

    id. Verr. 2, 3, 58.—
    E.
    As it were to hear, to hear mentally, i. e. to understand, to supply, something (later subaudio): cum subtractum verbum aliquod satis ex ceteris intellegitur, ut, stupere gaudio Graecus. Simul enim auditur coepit, is understood, is to be supplied, Quint. 9, 3, 58; 8, 5, 12.—Hence, audĭens, entis, P. a. subst.
    A.
    (Acc. to II. A.) A hearer, auditor ( = auditor, q. v., or qui audit, Cic. Brut. 80, 276)' ad animos audientium permovendos, Cic. Brut. 23, 89; 80, 279:

    cum adsensu audientium egit,

    Liv. 21, 10 al. —Hence, in eccl. Lat., a catechumen, Tert. Poen. 6.—
    B.
    (Acc. to II. C.) With the gen.: tibi servio atque audiens sum imperii, a hearer of, i. e. obedient to, your command, Plaut. Truc. 1, 2, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > audio

  • 13 cano

    căno, cĕcĭni, cantum (ancient imp. cante = canite, Carm. Sal. ap. Varr. L. L. 7, § 37 Müll.; fut. perf. canerit = cecinerit, Lib. Augur. ap. Fest. s. v. rumentum, p. 270 ib.; perf. canui = cecini, acc. to Serv. ad Verg. G. 2, 384, predominant in concino, occino, etc.—Examples of sup. cantum and part. cantus, canturus, a, um, appear not to be in use; the trace of an earlier use is found in Paul. ex Fest. p. 46 Müll.: canta pro cantata ponebant;

    once canituri,

    Vulg. Apoc. 8, 13), 3, v. n. and a. [cf. kanassô, kanachê, konabos; Germ. Hahn; Engl. chanticleer; kuknos, ciconice; Sanscr. kōkas = duck; Engl. cock], orig. v. n., to produce melodious sounds, whether of men or animals; later, with a designation of the subject-matter of the melody, as v. a., to make something the subject of one ' s singing or playing, to sing of, to celebrate, or make known in song, etc.
    I. A.
    Of men:

    si absurde canat,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12; Plin. Ep. 3, 18, 9:

    celebrare dapes canendo,

    Ov. M. 5, 113:

    si velim canere vel voce vel fidibus,

    Cic. Div. 2, 59, 122; Quint. 5, 11, 124; 1, 8, 2; Gell. 19, 9, 3:

    quemadmodum tibicen sine tibiis canere non possit,

    Cic. de Or. 2, 83, 338; cf.:

    tibia canentum,

    Lucr. 4, 587; 5, 1384; Cic. Tusc. 1, 2, 4; Quint. 1, 10, 14:

    curvo calamo,

    Cat. 63, 22:

    harundine,

    Ov. M. 1, 683; Suet. Caes. 32:

    cithara,

    Tac. A. 14, 14:

    lituus quo canitur,

    Cic. Div. 1, 17, 30; Verg. E. 2, 31:

    movit Amphion lapides canendo,

    Hor. C. 3, 11, 2; Serv. ad Verg. G. 2, 417 al.; Cic. Brut. 50, 187.—
    2.
    Of the faulty delivery of an orator, to speak in a sing-song tone:

    inclinată ululantique voce more Asiatico canere,

    Cic. Or. 8, 27; cf. canto and canticum.—
    B.
    Of animals (usu. of birds, but also of frogs), Varr. L. L. 5, § 76 Müll.:

    volucres nullă dulcius arte canant,

    Prop. 1, 2, 14; Cic. Div. 1, 7, 12:

    merula canit aestate, hieme balbutit,

    Plin. 10, 29, 42, § 80; 10, 32, 47, § 89:

    ranae alio translatae canunt,

    id. 8, 58, 83, § 227.—Of the raven, Cic. Div. 1, 7, 12.—Esp., of the crowing of a cock:

    galli victi silere solent, canere victores,

    to crow, Cic. Div. 2, 26, 56; v. the whole section; id. ib. 2, 26, 56, § 57; Col. 8, 2, 11; Plin. 10, 21, 24, § 49 (cf. also cantus):

    gallina cecinit, interdixit hariolus (the crowing of a hen being considered as an auspicium malum),

    Ter. Phorm. 4, 4, 27.—

    In the lang. of the Pythagoreans, of the heavenly bodies (considered as living beings),

    the music of the spheres, Cic. N. D. 3, 11, 27.—
    C.
    Transf., of the instruments by which, or ( poet.) of the places in which, the sounds are produced, to sound, resound:

    canentes tibiae,

    Cic. N. D. 2, 8, 22:

    maestae cecinere tubae,

    Prop. 4 (5), 11, 9:

    frondiferasque novis avibus canere undique silvas,

    and the leafy forest everywhere resounds with young birds, Lucr. 1, 256; Auct. Aetn. 295.
    II. A.
    With carmen, cantilenam, versus, verba, etc., to sing, play, rehearse, recite:

    cum Simonides cecinisset, id carmen, quod in Scopam scripsisset,

    Cic. de Or. 2, 86, 352:

    carmina quae in epulis canuntur,

    id. Brut. 18, 71:

    in eum (Cossum) milites carmina incondita aequantes eum Romulo canere,

    Liv. 4, 20, 2:

    Ascraeum cano carmen,

    Verg. G. 2, 176; Suet. Caes. 49; Curt. 5, 1, 22: canere versus, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 36 Müll. (Ann. v. 222 Vahl.); Cic. Or. 51, 171; id. Brut. 18, 71:

    neniam,

    Suet. Aug. 100: idyllia erôtika, Gell. 19, 9, 4, § 10:

    verba ad certos modos,

    Ov. F. 3, 388:

    Phrygium,

    Quint. 1, 10, 33 Spald.—The homog. noun is rarely made the subject of the act. voice:

    cum in ejus conviviis symphonia caneret,

    Cic. Verr. 2, 3, 44, § 105.—
    2.
    Prov.
    a.
    Carmen intus canere, to sing for one ' s self, i. e. to consult only one ' s own advantage, Cic. Verr. 2, 1, 20, § 53; id. Agr. 2, 26, 68; v. Aspendius.—
    b.
    Cantilenam eandem canis, like the Gr. to auto adeis asma, ever the old tune, Ter. Phorm. 3, 2, 10; v. cantilena.—
    B.
    With definite objects.
    a.
    In gen., to sing, to cause to resound, to celebrate in song, to sing of, Lucr. 5, 328:

    laudes mortui,

    Varr. L. L. 7, § 70 Müll.:

    canere ad tibiam clarorum virorum laudes atque virtutes,

    Cic. Tusc. 4, 2, 3; Quint. 1, 10, 10; 1, 10, 31; Liv. 45, 38, 12:

    puellis carmine modulato laudes virtutum ejus canentibus,

    Suet. Calig. 16 fin.:

    dei laudes,

    Lact. 6, 21, 9:

    deorum laudes,

    Val. Max. 1, 8, ext. 8.—So with de:

    canere ad tibicinem de clarorum hominum virtutibus,

    Cic. Tusc. 1, 2, 3 (cf. cantito):

    praecepta,

    Hor. S. 2, 4, 11:

    jam canit effectos extremus vinitor antes,

    Verg. G. 2, 417 Wagn. N. cr.:

    nil dignum sermone,

    Hor. S. 2, 3, 4:

    quin etiam canet indoctum,

    id. Ep. 2, 2, 9:

    grandia elate, jucunda dulciter, moderata leniter canit,

    Quint. 1, 10, 24; Cat. 63, 11:

    Io! magna voce, Triumphe, canet,

    Tib. 2, 5, 118; Ov. Tr. 4, 2, 52; cf. Hor. C. 4, 2, 47:

    haec super arvorum cultu pecorumque canebam,

    Verg. G. 4, 559 Wagn.: et veterem in limo ranae cecinere querelam, croaked (according to the ancient pronunciation, kekinere kuerelam, an imitation of the Aristophanic Brekekekex; v. the letter C), id. ib. 1, 378; Lucr. 2, 601:

    anser Gallos adesse canebat,

    Verg. A. 8, 656:

    motibus astrorum nunc quae sit causa, canamus,

    Lucr. 5, 510:

    sunt tempestates et fulmina clara canenda,

    id. 6, 84.—
    b.
    With pers. objects ( poet. and in post-Aug. prose):

    canitur adhuc barbaras apud gentes (Arminius),

    Tac. A. 2, 88:

    Herculem... ituri in proelia canunt,

    id. G. 2:

    Dianam,

    Cat. 34, 3:

    deos regesve,

    Hor. C. 4, 2, 13:

    Liberum et Musas Veneremque,

    id. ib. 1, 32, 10:

    rite Latonae puerum,

    id. ib. 4, 6, 37;

    1, 10, 5: plectro graviore Gigantas, Ov M. 10, 150: reges et proelia,

    Verg. E. 6, 3; Hor. C. 4, 15, 32:

    arma virumque,

    Verg. A. 1, 1:

    pugnasque virosque,

    Stat. Th. 8, 553:

    maxima bella et clarissimos duces,

    Quint. 10, 1, 62.—Very rarely, to celebrate, without reference to song or poetry:

    Epicurus in quădam epistulă amicitiam tuam et Metrodori grata commemoratione cecinerat,

    Sen. Ep. 79, 13.—Esp. of fame, to trumpet abroad:

    fama facta atque infecta canit,

    Verg. A. 4, 190:

    fama digna atque indigna canit,

    Val. Fl. 217 al. —And prov., to sing or preach to the deaf:

    non canimus surdis,

    Verg. E. 10, 8: praeceptorum, quae vereor ne vana surdis auribus cecinerim. Liv. 40, 8, 10.—
    C.
    Since the responses of oracles were given in verse, to prophesy, foretell, predict.
    a.
    In poetry:

    Sibylla, Abdita quae senis fata canit pedibus,

    Tib. 2, 5, 16; cf.:

    horrendas ambages,

    Verg. A. 6. 99; 3, [p. 280] 444:

    fera fata,

    Hor. C. 1, 15, 4; cf. id. Epod. 13, 11; id. S. 2, 5, 58; Tib. 1, 7, 1; cf. id. 3, 3, 36; 1, 6, 50; Hor. C. S. 25:

    et mihi jam multi crudele canebant Artificis scelus,

    Verg. A. 2, 124; Hor. S. 1, 9, 30.—
    b.
    In prose:

    ut haec quae nunc fiunt, canere di inmortales viderentur,

    Cic. Cat. 3, 8, 18:

    non haec a me tum tamquam fata... canebantur?

    id. Sest. 21, 47:

    eum, qui ex Thetide natus esset, majorem patre suo futurum cecinisse dicuntur oracula,

    Quint. 3, 7, 11; Just. 11, 7, 4; 7, 6, 1; Tac. A. 2, 54; id. H. 4, 54:

    cecinere vates, idque carmen pervenerat ad antistitem fani Dianae,

    Liv. 1, 45, 5; 5, 15, 4 sq.; 1, 7, 10; Tac. A. 14, 32; Liv. 30, 28, 2; cf. Nep. Att. 16, 4; cf.

    of philosophers, etc.: ipsa memor praecepta Canam,

    Hor. S. 2, 4, 11 Orell. ad loc.; cf.:

    quaeque diu latuere, canam,

    Ov. M. 15, 147.
    III.
    In milit. lang., t. t., both act. and neutr., of signals, to blow, to sound, to give; or to be sounded, resound.
    A.
    Act.:

    bellicum (lit. and trop.) canere, v. bellicus: classicum, v. classicus: signa canere jubet,

    to give the signal for battle, Sall. C. 59, 1; id. J. 99, 1:

    Pompeius classicum apud eum (sc. Scipionem) cani jubet,

    Caes. B. C. 3, 82.— Absol. without signum, etc.: tubicen canere coepit, Auct. B. Afr. 82; cf. Flor. 4, 2, 66.—
    B.
    Neutr.:

    priusquam signa canerent,

    Liv. 1, 1, 7:

    ut attendant, semel bisne signum canat in castris,

    id. 27, 47, 3 and 5; 23, 16, 12;

    24, 46 (twice): repente a tergo signa canere,

    Sall. J. 94, 5; Liv. 7, 40, 10; Verg. A. 10, 310; Flor. 3, 18, 10:

    classicum apud eos cecinit,

    Liv. 28, 27, 15.—
    2.
    Receptui canere, to sound a retreat:

    Hasdrubal receptui propere cecinit (i. e. cani jussit),

    Liv. 27, 47, 2; Tac. H. 2, 26.— Poet.:

    cecinit jussos receptus,

    Ov. M. 1, 340.—And in Livy impers.:

    nisi receptui cecinisset,

    if it had not sounded a counter-march, Liv. 26, 44, 4:

    ut referrent pedem, si receptui cecinisset,

    id. 3, 22, 6.—
    b.
    Trop.:

    revocante et receptui canente senatu,

    Cic. Phil. 12, 3, 8:

    ratio abstrahit ab acerbis cogitationibus a quibus cum cecinit receptui,

    id. Tusc. 3, 15, 33:

    antequam (orator) in has aetatis (sc. senectutis) veniat insidias, receptui canet,

    Quint. 12, 11, 4.
    Examples for the signif.
    to practice magic, to charm, etc., found in the derivv. cantus, canto, etc., are entirely wanting in this verb.

    Lewis & Short latin dictionary > cano

  • 14 canorum

    cănōrus, a, um, adj. [canor], of or pertaining to melody, melodious, harmonious, euphonious; neutr. or act. (of sound, men, animals, instruments, etc.; class. in prose and poetry).
    I.
    Neutr.:

    profluens quiddam habuit Carbo et canorum,

    flowing language and a melodious voice, Cic. de Or. 3, 7, 28; Tac. A. 4, 61:

    voce suavi et canoră,

    Cic. Brut. 66, 234:

    vox Sirenum,

    Ov. A. A. 3, 311; Petr. 59, 3.—As a fault in delivery, singing, sing-song, droning:

    sine contentione vox, nec languens, nec canora,

    Cic. Off. 1, 37, 133; cf.

    cano, I. A. 2: canoro quodam modo proclamare,

    Quint. 11, 3, 170; Juv. 7, 18:

    hinnitus edere canoros,

    Suet. Ner. 46:

    versus,

    Hor. Ep. 2, 2, 76: nugae, mere jingling (Voss), id. A. P. 322: plausus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 175.—As subst.: cănō-rum, i, n., melody, charm, in speaking:

    omnino canorum illud in voce splendescit,

    Cic. Sen. 9, 28.—
    II.
    Act.
    A.
    Of men:

    canorus orator et volubilis et satis acer,

    Cic. Brut. 27, 105:

    turba,

    Ov. F. 6, 671:

    ut Gaditana canoro Incipiant prurire choro,

    in song and dance, Juv. 11, 162 Web.:

    Triton,

    Ov. M. 2, 8:

    Aeolides, i. e. Misenus,

    id. ib. 14, 102.—
    B.
    Of animals:

    cum hoc animal (gallus) sit canorum suă sponte,

    Cic. Div. 2, 26, 57:

    aves,

    Verg. G. 2, 328:

    ales, i. e. cygnus,

    Hor. C. 2, 20, 15:

    olor,

    Prop. 2 (3), 34, 84:

    Peneus canorus avium concentu,

    Plin. 4, 8, 15, § 31:

    cicadae,

    id. 11, 26, 32, § 92.—
    C.
    Of instruments:

    fides,

    Verg. A. 6, 120; Hor. C. 1, 12, 11:

    aes, i. e. tubae,

    Verg. A. 9, 503; Ov. M. 3, 704:

    chelys,

    Sen. Troad. 325:

    fila lyrae,

    Claud. Rapt. Pros. 2, praef. 14.— Hence, * adv.: cănōrē, harmoniously:

    musice mundus et canore movetur,

    App. Doctr. Plat. 1; cf. cano, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > canorum

  • 15 canorus

    cănōrus, a, um, adj. [canor], of or pertaining to melody, melodious, harmonious, euphonious; neutr. or act. (of sound, men, animals, instruments, etc.; class. in prose and poetry).
    I.
    Neutr.:

    profluens quiddam habuit Carbo et canorum,

    flowing language and a melodious voice, Cic. de Or. 3, 7, 28; Tac. A. 4, 61:

    voce suavi et canoră,

    Cic. Brut. 66, 234:

    vox Sirenum,

    Ov. A. A. 3, 311; Petr. 59, 3.—As a fault in delivery, singing, sing-song, droning:

    sine contentione vox, nec languens, nec canora,

    Cic. Off. 1, 37, 133; cf.

    cano, I. A. 2: canoro quodam modo proclamare,

    Quint. 11, 3, 170; Juv. 7, 18:

    hinnitus edere canoros,

    Suet. Ner. 46:

    versus,

    Hor. Ep. 2, 2, 76: nugae, mere jingling (Voss), id. A. P. 322: plausus, Claud. Cons. Prob. et Olyb. 175.—As subst.: cănō-rum, i, n., melody, charm, in speaking:

    omnino canorum illud in voce splendescit,

    Cic. Sen. 9, 28.—
    II.
    Act.
    A.
    Of men:

    canorus orator et volubilis et satis acer,

    Cic. Brut. 27, 105:

    turba,

    Ov. F. 6, 671:

    ut Gaditana canoro Incipiant prurire choro,

    in song and dance, Juv. 11, 162 Web.:

    Triton,

    Ov. M. 2, 8:

    Aeolides, i. e. Misenus,

    id. ib. 14, 102.—
    B.
    Of animals:

    cum hoc animal (gallus) sit canorum suă sponte,

    Cic. Div. 2, 26, 57:

    aves,

    Verg. G. 2, 328:

    ales, i. e. cygnus,

    Hor. C. 2, 20, 15:

    olor,

    Prop. 2 (3), 34, 84:

    Peneus canorus avium concentu,

    Plin. 4, 8, 15, § 31:

    cicadae,

    id. 11, 26, 32, § 92.—
    C.
    Of instruments:

    fides,

    Verg. A. 6, 120; Hor. C. 1, 12, 11:

    aes, i. e. tubae,

    Verg. A. 9, 503; Ov. M. 3, 704:

    chelys,

    Sen. Troad. 325:

    fila lyrae,

    Claud. Rapt. Pros. 2, praef. 14.— Hence, * adv.: cănōrē, harmoniously:

    musice mundus et canore movetur,

    App. Doctr. Plat. 1; cf. cano, I. B.

    Lewis & Short latin dictionary > canorus

  • 16 clango

    clango, no perf., ĕre, 3, v. n. [kindred with crocio, glocio; cf. clamo and klazô], to clang, to sound, resound (rare; only in ante-class. and post-Aug. poets): crepitu clangente, Att. ap. Non. p. 463, 16:

    horrida clangunt signa tubae,

    Stat. Th. 4, 342; cf.:

    luctificum clangente tubā,

    Val. Fl. 3, 349: clangunt aquilae, Auct. Carm. Phil. 28.

    Lewis & Short latin dictionary > clango

  • 17 concido

    1.
    con-cĭdo, cĭdi, 3, v. n. [cado], to fall together, to fall down, to tumble to the ground (class. in prose and poetry).
    I.
    In gen., of buildings:

    conclave illud concidit,

    Cic. de Or. 2, 86, 353:

    navis veluti terrestre machinamentum,

    Tac. A. 14, 6:

    turris terrae motu,

    Suet. Tib. 74; cf.:

    urbs acerbissimo concidat incendio conflagrata,

    Auct. Her. 4, 8, 12.—Of other objects:

    omne caelum,

    Cic. Rep. 6, 25, 27:

    ipse et equus ejus ante signum Jovis concidit,

    id. Div. 1, 35, 77:

    (alces) infirmas arbores pondere adfligunt atque unā ipsae concidunt,

    Caes. B. G. 6, 27:

    pinus bipenni Thessalā,

    Phaedr. 4, 7, 7:

    ad terram pondere vasto,

    Verg. A. 5, 448:

    sub onere,

    Liv. 24, 8, 17:

    pronus in fimo,

    Verg. A. 5, 333 al. —
    II.
    Pregn.
    A.
    To fall down faint or lifeless, to fall in battle or combat (cf. cado, I. B. 2.): concidit, et sonitum simul insuper arma dederunt, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 396 Vahl.):

    paene in cursu concidi,

    Plaut. Ep. 2, 2, 16:

    vi morbi coactus concidere,

    Lucr. 3, 488; cf.:

    accesserat ad religionem, quod consul concidit, et parte membrorum captus, etc.,

    Liv. 41, 16, 3; 10, 29, 7; cf. Lucr. 6, 759:

    Entellus concidit, ut quondam cava concidit... pinus,

    Verg. A. 5, 448; Ov. M. 7, 538:

    sanus bibit, statim concidit,

    Quint. 4, 2, 54; cf.:

    concidere epoto poculo,

    id. 5, 13, 15; and:

    ad primum gustum,

    Suet. Ner. 33:

    deficientibus viribus,

    id. Tib. 73:

    par quoddam (gladiatorum) mutuis ictibus,

    id. Claud. 34; cf. Ov. M. 5, 77:

    Dido usa manu,

    id. H. 7, 196:

    sparo percussus,

    Nep. Epam. 9, 1:

    in proelio,

    Cic. Tusc. 1, 37, 89:

    vitio adversariorum,

    Nep. Ages. 5, 2.—Of game:

    multaeque per herbas Conciderant illo percutiente ferae,

    Ov. H. 4, 94.—Of victims, to be slaughtered or slain, to fall:

    vitulus... propter mactatus concidit aras,

    Lucr. 2, 353; Tib. 1, 2, 62; Ov. M. 8, 764; 10, 272;

    hence also of Iphigenia,

    Lucr. 1, 99.—
    B.
    Trop. (cf. cado, II.), to lose strength, value, etc., to fall to the earth, to be overthrown, to fail, be defeated, to decay, perish, fall, to go to ruin, waste away, cease; of the wind, to fall, subside, go down:

    concidunt venti,

    Hor. C. 1, 12, 30; Lucr. 4, 509. —Of a flame:

    jam illa flamma, quae magnā congerie convaluerat, diductis quibus alebatur, concidet,

    Quint. 5, 13, 13; cf. in a figure: nonne, ut ignis in aquam conjectus continuo restinguitur et refrigeratur, sic refervens falsum crimen in purissimam et castissimam vitam collatum statim concidit et restinguitur? Cic. Rosc. Com. 6, 17:

    macie,

    to shrink together, shrivel up, Ov. H. 21, 215:

    illas assumere robora gentes, Concidere has,

    id. M. 15, 422; cf.:

    concidit auguris Argivi domus,

    Hor. C. 3, 16, 11:

    quā concidit Ilia tellus,

    Verg. A. 11, 245:

    eodem anno, quo Carthago concidit,

    Vell. 1, 13:

    judicum vocibus fractus reus et unā patroni omnes conciderunt,

    Cic. Att. 1, 16, 5; cf. id. ib. §

    10: ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?

    id. ib. 3, 10, 2:

    malas causas semper obtinuit, in optimā concidit,

    id. ib. 7, 25 med.:

    concidit (Phocion) maxime uno crimine, quod, etc.,

    Nep. Phoc. 2, 4; Tac. A. 16, 21; cf.:

    Tiberii saevitiā,

    id. ib. 16, 29:

    hostes concidunt animis,

    are disheartened, Hirt. B. G. 8, 19; cf. Cic. Div. 2, 58, 119:

    scimus Romae solutione impeditā fidem concidisse,

    failed, was prostrated, id. Imp. Pomp. 7, 19; cf. id. ib. 7, 19 fin.:

    opes Persarum,

    Tac. A. 12, 13:

    senatūs auctoritas,

    Cic. Att. 1, 16, 7; cf.:

    imperii majestas,

    Nep. Pelop. 2, 4; Cic. Or. 43, 148:

    artificia,

    id. Ac. 2, 47, 146:

    praeclara nomina artificum,

    id. Verr. 2, 4, 6, § 12:

    omnis ferocia,

    Liv. 28, 26, 14:

    bellum,

    Tac. H. 2, 57 al.
    2.
    con-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut up, cut through, cut away, cut to pieces, to bring to ruin, destroy, etc. (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    nervos,

    Cic. Fl. 30, 73:

    corpus in partes,

    Petr. 141, 2:

    vitulum Ajax,

    id. 59 fin.:

    ligna,

    Ov. F. 2, 647:

    agrum umidiorem fossis,

    Plin. 18, 6, 8, § 47:

    concidere et cremare naves,

    to break up, Liv. 38, 39, 2:

    essedum argenteum,

    Suet. Claud. 16:

    haec minute,

    Col. 12, 22.—
    B.
    In partic.
    1.
    To cut to pieces, for to beat severely, cudgel soundly:

    aliquem virgis,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    loris,

    Juv. 6, 413:

    pugnis,

    id. 3, 300.—
    2.
    To cut to pieces in war, to cut down, destroy, kill:

    hi novissimos adorti magnam multitudinem eorum fugientium conciderunt,

    Caes. B. G. 2, 11:

    eos inopinantes adgressus magnam partem eorum concidit,

    id. ib. 1, 12; so Cic. Prov. Cons. 4, 9; id. Att. 5, 16, 4; Nep. Dion, 10, 1; id. Dat. 6, 6; id. Hann. 3, 4.—
    3.
    In mal. part. (cf. caedo, I. B. 3.), to lie with, Pompon. ap. Non. p. 166, 2;

    hence caede, concide, in a double sense as an address to gladiators,

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155 Zumpt; cf. Lampr. Elag. 10. —
    II.
    Trop.
    A.
    Of discourse, to divide minutely, dismember, render feeble:

    nec minutos numeros sequens concidat delumbetque sententias,

    Cic. Or. 69, 231; cf.:

    (sunt qui) infringendis concidendisque numeris in quoddam genus abjectum incidant,

    id. ib. 69, 230; so also Quint. praef. § 24; cf. id. 3, 11, 21; 5, 10, 91; 11, 3, 53 al.—
    B.
    To strike down, to prostrate, ruin, destroy, annul, by word or deed:

    omnem auctoritatem universi ordinis,

    Cic. de Or. 3, 1, 4:

    Antonium decretis vestris,

    id. Phil. 5, 11, 28:

    Vatinium arbitratu nostro,

    to annihilate, id. Q. Fr. 2, 4, 1; cf.:

    Sevius adlisus est, ceteri conciduntur,

    are condemned, id. ib. 2, 4, 6:

    Timocraten totis voluminibus,

    to confute, id. N. D. 1, 33, 93:

    testamentum,

    to revoke, Dig. 28, 4, 1.—
    * 2.
    In Plaut., to deceive, cheat, defraud:

    em istic homo te articulatim concidit,

    Plaut. Ep. 3, 4, 52 Ritschl.—Hence, concīsus, a, um, P. a. (in acc. with II. A.), divided, broken up, short, concise:

    sententiae,

    Cic. Brut. 17, 66:

    concisae et angustae disputationes,

    id. de Or. 2, 14, 61:

    brevitas,

    id. ib. 3, 53, 202:

    brevia illa atque concisa,

    Quint. 10, 7, 10; cf.

    thus with brevis,

    id. 6, 4, 2; and (opp. perpetuus) id. 2, 20, 7; 2, 21, 13; Cic. de Or. 2, 80, 327.— Transf. of the orator Thrasymachus, Cic. Or. 13, 40.— Comp.:

    insonuerit vox tubae longior atque concisior,

    Vulg. Jos. 6, 5.— Adv.: concīsē, briefly, concisely:

    (philosophia) non tam est minute atque concise in actionibus utendum, etc.,

    Quint. 12, 2, 11:

    ululare,

    Vulg. Num. 10, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > concido

  • 18 consono

    con-sŏno, ŭi, 1, v. n., to sound at the same time or together, to sound aloud, to resound (class., but rare till the Aug. period; not in Cic.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    apes evolaturae consonant vehementer,

    Varr. R. R. 3, 16, 30:

    cum omne tibiarum genus organorumque consonuit, fit concentus ex dissonis,

    Sen. Ep. 84, 10:

    tubae utrimque canunt: contra consonat terra,

    Plaut. Am. 1, 1, 73;

    so of places,

    Verg. A. 8, 305:

    tum plausu virūm Consonat omne nemus,

    id. ib. 5, 149; Ov. M. 7, 451; Vitr. 5, 8, 1; Tac. A. 14, 32:

    consonuere cornicines funebri strepitu,

    Petr. 78, 6:

    consonante clamore nominatim Quinctium orare ut, etc.,

    Liv. 36, 34, 7.—
    B.
    Esp., in rhetor.
    1.
    Of harmony in discourse, Quint. 9, 3, 73; 9, 3, 45; 9, 3, 77.—
    2.
    Of similar terminations of words, Quint. 9, 3, 75.—
    II.
    Trop., to agree, accord, harmonize (postAug.):

    quomodo inter se acutae ac graves voces consonent,

    Sen. Ep. 88, 9:

    quomodo animus meus secum consonet, id. ib: sibi in faciendis ac non faciendis,

    Quint. 2, 20, 5:

    sibi (tenor vitae),

    Sen. Ep. 31, 8:

    Capricorno (Virginis astrum),

    Manil. 2, 281; 2, 622:

    hoc etenim contractui bonae fidei consonat,

    Dig. 19, 1, 48 fin.; 35, 1, 90.—Hence, consŏnans, antis, P. a.
    A.
    In gram., subst. (sc. littera; hence, fem.), a consonant, Quint. 1, 4, 6; 1, 7, 9 et saep.—
    B.
    Trop., agreeing, consonant, fit, suitable (post-Aug. and rare):

    consonanti contractui bonae fidei,

    Dig. 12, 2, 34, § 8 al. —
    * Adv.: consŏnanter, consonantly, agreeably:

    consonantissime ad harmoniam composita,

    Vitr. 6, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > consono

  • 19 conspirati

    1.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. n., to blow or breathe together, to sound together.
    * I.
    Lit.:

    aereaque adsensu conspirant cornua rauco,

    Verg. A. 7, 615 (et tubae simul inflabantur, Serv.).—Far more freq. and in good prose,
    II.
    Trop.
    A.
    To harmonize, agree, accord: conspirans mutuus ardor, * Lucr. 4, 1216; cf.:

    tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,

    Cic. N. D. 2, 7, 19; 3, 11, 28:

    consilium omnis vitae consentiens et paene conspirans,

    id. Tusc. 5, 25, 72; id. Lig. 12, 34; Col. 3, 13, 7: in quibus (operibus) plurium conatus, praeeunte aliquā jucundā voce, conspirat, * Quint. 1, 10, 16:

    talis... animus, ut multae in illo artes... multarum aetatum exempla, sed in unum conspirata,

    harmoniously blending, Sen. Ep. 84, 10.—
    B.
    To agree together in thought or feeling, to accord, unite, combine.
    1.
    In a good sense:

    conligite vos, conspirate nobiscum, consentite cum bonis,

    Cic. Agr. 1, 9, 26:

    mirabiliter populus Romanus universus et omnium generum ordinumque consensus ad liberandam rem publicam conspiravit,

    id. Fam. 10, 12, 4; cf. id. Phil. 3, 5, 13; Col. 3, 13, 7.— Impers.: in commune conspirabatur ab utroque (Cic. Oecon.?) 12 praef. § 8. —
    b.
    Part.: conspiratus, mid., having agreed, combined; acting in concert:

    milites legionis VIII. subito conspirati pila conjecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 Kraner ad loc.—
    2.
    In a bad sense, to plot together, to enter into a conspiracy, to conspire (so freq. in the histt. after the Aug. per., esp. in Suet.).
    (α).
    Absol.: priusquam plures civitates conspirarent, Caes. B. G. 3, 10 fin.; id. B. C. 3, 46; Suet. Caes. 9; id. Galb. 10.—
    (β).
    With in and acc.:

    in injuriam,

    Liv. 3, 36, 9; 3, 56, 12:

    in caedem alicujus,

    Tac. A. 15, 68:

    in necem,

    Just. 16, 5, 12:

    in destinatam mortem,

    id. 20, 3, 4:

    in facinus,

    Dig. 49, 16, 3, § 21:

    in Augustum,

    Suet. Tib. 8.—Cf. impers.:

    conspiratum est in eum a sexaginta amplius,

    Suet. Caes. 80. —
    * (γ).
    With ad:

    ad res novas,

    Suet. Claud. 13.—
    * (δ).
    With ut:

    ut Senatum adorirentur,

    Suet. Caes. 9.—
    * (ε).
    With ne:

    conspirasse corporis partes, ne manus ad os cibum ferrent,

    Liv. 2, 32, 10.—
    * (ζ).
    With inf.:

    perdere aliquem,

    Suet. Claud. 37.—
    b.
    Part.: conspīrātus, a, um, having conspired, having entered into a conspiracy:

    his conspiratis factionum partibus,

    Phaedr. 1, 2, 4. —And subst.: conspīrāti, ōrum, m., like conjurati, the conspirators, Suet. Caes. 82; id. Galb. 19; id. Dom. 17; id. Ner. 43.— Hence, * conspīrātē, adv., with one accord, unanimously; in comp.:

    conspiratius ad arma concurrere,

    Just. 3, 5, 3.
    2.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. a. [spira], to coil up (very rare):

    anguis se conspiravit,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > conspirati

  • 20 conspiro

    1.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. n., to blow or breathe together, to sound together.
    * I.
    Lit.:

    aereaque adsensu conspirant cornua rauco,

    Verg. A. 7, 615 (et tubae simul inflabantur, Serv.).—Far more freq. and in good prose,
    II.
    Trop.
    A.
    To harmonize, agree, accord: conspirans mutuus ardor, * Lucr. 4, 1216; cf.:

    tanta rerum consentiens, conspirans, continuata cognatio,

    Cic. N. D. 2, 7, 19; 3, 11, 28:

    consilium omnis vitae consentiens et paene conspirans,

    id. Tusc. 5, 25, 72; id. Lig. 12, 34; Col. 3, 13, 7: in quibus (operibus) plurium conatus, praeeunte aliquā jucundā voce, conspirat, * Quint. 1, 10, 16:

    talis... animus, ut multae in illo artes... multarum aetatum exempla, sed in unum conspirata,

    harmoniously blending, Sen. Ep. 84, 10.—
    B.
    To agree together in thought or feeling, to accord, unite, combine.
    1.
    In a good sense:

    conligite vos, conspirate nobiscum, consentite cum bonis,

    Cic. Agr. 1, 9, 26:

    mirabiliter populus Romanus universus et omnium generum ordinumque consensus ad liberandam rem publicam conspiravit,

    id. Fam. 10, 12, 4; cf. id. Phil. 3, 5, 13; Col. 3, 13, 7.— Impers.: in commune conspirabatur ab utroque (Cic. Oecon.?) 12 praef. § 8. —
    b.
    Part.: conspiratus, mid., having agreed, combined; acting in concert:

    milites legionis VIII. subito conspirati pila conjecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 Kraner ad loc.—
    2.
    In a bad sense, to plot together, to enter into a conspiracy, to conspire (so freq. in the histt. after the Aug. per., esp. in Suet.).
    (α).
    Absol.: priusquam plures civitates conspirarent, Caes. B. G. 3, 10 fin.; id. B. C. 3, 46; Suet. Caes. 9; id. Galb. 10.—
    (β).
    With in and acc.:

    in injuriam,

    Liv. 3, 36, 9; 3, 56, 12:

    in caedem alicujus,

    Tac. A. 15, 68:

    in necem,

    Just. 16, 5, 12:

    in destinatam mortem,

    id. 20, 3, 4:

    in facinus,

    Dig. 49, 16, 3, § 21:

    in Augustum,

    Suet. Tib. 8.—Cf. impers.:

    conspiratum est in eum a sexaginta amplius,

    Suet. Caes. 80. —
    * (γ).
    With ad:

    ad res novas,

    Suet. Claud. 13.—
    * (δ).
    With ut:

    ut Senatum adorirentur,

    Suet. Caes. 9.—
    * (ε).
    With ne:

    conspirasse corporis partes, ne manus ad os cibum ferrent,

    Liv. 2, 32, 10.—
    * (ζ).
    With inf.:

    perdere aliquem,

    Suet. Claud. 37.—
    b.
    Part.: conspīrātus, a, um, having conspired, having entered into a conspiracy:

    his conspiratis factionum partibus,

    Phaedr. 1, 2, 4. —And subst.: conspīrāti, ōrum, m., like conjurati, the conspirators, Suet. Caes. 82; id. Galb. 19; id. Dom. 17; id. Ner. 43.— Hence, * conspīrātē, adv., with one accord, unanimously; in comp.:

    conspiratius ad arma concurrere,

    Just. 3, 5, 3.
    2.
    con-spīro, āvi, ātum, 1, v. a. [spira], to coil up (very rare):

    anguis se conspiravit,

    Aur. Vict. Vir. Ill. 22.

    Lewis & Short latin dictionary > conspiro

См. также в других словарях:

  • tubae — tu·bae (tooґbe) plural of tuba …   Medical dictionary

  • MELOS de clangore tubae — apud Hyginum Fab. 274. Tyrrhenus, Herculis filius, tub am primus invenit, hâc ratione. quod, cum carne humanâ comites eius vescerentur, ob crudelitatem incolae, circa regionem diffugerunt. Tunc ille, ubi qui ex eorum numero decesserant. conchâ… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ostium canalis tubae auditivae — trimito kanalo anga statusas T sritis kaulai atitikmenys: lot. Ostium canalis tubae auditivae; Ostium canalis tubae pharyngotympanicae ryšiai: platesnis terminas – būgninė ertmė …   Paukščių anatomijos terminai

  • Ostium canalis tubae pharyngotympanicae — trimito kanalo anga statusas T sritis kaulai atitikmenys: lot. Ostium canalis tubae auditivae; Ostium canalis tubae pharyngotympanicae ryšiai: platesnis terminas – būgninė ertmė …   Paukščių anatomijos terminai

  • Cartilago tubae auditivae — trimito kremzlė statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Cartilago tubae auditivae; Cartilago tubae auditoriae ryšiai: platesnis terminas – klausomasis vamzdis …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • Cartilago tubae auditoriae — trimito kremzlė statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Cartilago tubae auditivae; Cartilago tubae auditoriae ryšiai: platesnis terminas – klausomasis vamzdis …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • Diverticulum tubae auditivae — trimito išgauba statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Diverticulum tubae auditivae; Diverticulum tubae auditoriae ryšiai: platesnis terminas – klausomasis vamzdis …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • Diverticulum tubae auditoriae — trimito išgauba statusas T sritis histologija atitikmenys: lot. Diverticulum tubae auditivae; Diverticulum tubae auditoriae ryšiai: platesnis terminas – klausomasis vamzdis …   Medicininės histologijos ir embriologijos vardynas

  • cartilago tubae auditivae — [TA] cartilage of auditory tube: the cartilage on the inferomedial surface of the temporal bone that supports the walls of the cartilaginous portion of the auditory tube; called also tubal or eustachian cartilage and c. tubae auditoriae [TA… …   Medical dictionary

  • cartilago tubae auditoriae — TA alternative for c. tubae auditivae …   Medical dictionary

  • cellulae pneumaticae tubae auditivae — [TA] air cells of auditory tube: air cells in the floor of the auditory tube close to the carotid canal, being similar to the air cells of the mastoid part of the temporal bone; called also cellulae pneumaticae tubae auditoriae [TA alternative]… …   Medical dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»